Thursday, November 25, 2010

Ơn Nghĩa

                  ÷n  Nghïa :  ÷n gÀn nhÃt , t¿ nhiên nhÃt là Ön t° tiên , ông bà , cha mË .  TØ  xa xÜa gia Çình ViŒt Nam nhà nào cÛng có bàn th© T° Tiên Ç‹ ª nÖi trang tr†ng nhÃt , tÙc là ª gian gi»a nÖi cºa chính cûa ngôi nhà mình  ª . Vì vÆy ngÜ©i ViŒt làm nhà 3 hay 5 gian , không làm 4 gian , 6 gian .  ñiŠu Çó dÍ hi‹u vì n‰u làm 4 gian hay 6 gian thì không có gian chính gi»a Ç‹ bày bàn th© t° tiên .  Sau này các tôn giáo du nhÆp vào, nhÃt là Thiên Chúa giáo v§i nh»ng giáo ÇiŠu nghiêm ng¥t , các gia Çình công giáo vÅn Ç¥t bàn th© t° tiên bên cånh bàn th© Chúa .  RÃt nhiŠu ngÜ©i ViŒt  hiŒn nay không theo Çåo nào ngoài Çåo th© cúng t° tiên  .  ñó là Çåo chung cûa ngÜ©i ViŒt  . 
                   Cao hÖn n»a là QuÓc  T° .  HiŒn nay dù lÜÖng hay giáo  t§i ngày 10 tháng 3 A.L.  ÇŠu tham d¿ ho¥c tܪng nh§ t§i vΠ QuÓc T° Hùng VÜÖng Çã có công lÆp ra ÇÃt nܧc  và truyŠn låi cho con cháu ngày nay :
                                        H«i ai  buôn bán ngÜ®c xuôi ,
                                   Nh§ ngày gi‡ T° mÒng mÜ©i tháng Ba  .
                                        H«i ai buôn bán gÀn xa,
                                   Nh§ ngày gi‡ T° tháng Ba mÒng mÜ©i .                                            
                  Nh»ng ngày lÍ t‰t , t° tiên ÇÜ®c rܧc vŠ  Ç‹ vui hܪng v§i con cháu ; nh»ng viŒc vui , buÒn trong gia Çình nhÜ cܧi xin , sanh con , k‹ cä mua ÇÜ®c con trâu cày . . . ÇŠu ÇÜ®c kính cÄn trình lên Ç‹ t° tiên bi‰t .  ÷n k‰  ljn là Ön cha mË Çã sinh ra và nuôi dÜ«ng  nên  khi cha mË già y‰u  ngÜ©i con ViŒt Nam lo báo Çáp : chæm nom , nuôi nÃng , thuÓc men .
                   Khi cha mË qua Ç©i  nh§ ngày gi‡ , trông nom , sºa sang mÒ mä cûa cha mË nhÜ sæn sóc ngôi nhà mình ª ( sÓng vŠ mÒ mä ,  không ai sÓng vŠ cä bát cÖm ) .  
                   K‰ ljn là Ön thÀy .  Thuª xa xÜa khi ngÜ©i Trung Hoa chÜa ljn ÇÃt nܧc này thì chÜa có câu " NhÃt t¿ vi sÜ , bán t¿ vi sÜ : m¶t ch» là thÀy mà nºa ch» cÛng là thÀy " , nhÜng ngÜ©i ViŒt  Çã phäi h†c Ç‹ sÓng , Ç‹ làm viŒc nên chúng ta không nói ljn ch» nghïa mà nói ljn cách làm , tÙc là h†c nghŠ h†c nghiŒp qua câu " Không thÀy ÇÓ mày làm nên . "  Vì  thÀy là ngÜ©i chÌ bäo nên phäi luôn nh§ Ön . ThÜ©ng các nghŠ có ông T° là ngÜ©i truyŠn dåy ÇÀu tiên , ch£ng hån Ông Phùng Kh¡c Khoan ( Trång Bùng ) là ông  T° cûa ngành dŒt the løa ;  TrÀn Công là t° nghŠ sÖn và thi‰p vàng båc . M‡i næm t§i ngày gi‡ , nh»ng ngÜ©i th® trong ngành  t° chÙc cúng t° rÃt long tr†ng . 
                   Sau này Çåo Kh°ng truyŠn sang trong th©i B¡c thu¶c , ông thÀy ÇÜ®c tôn lên quá cao , trên cä cha mË ( quân, sÜ , phø )  .   Sª dï nhÜ vÆy vì ÇÓi v§i Kh°ng giáo , ông thÀy ÇÜ®c coi nhÜ m¶t giáo sï , m¶t nhà truyŠn giáo có b°n phÆn bäo vŒ  và bành trܧng "Çåo" cùng v§i s¿ h‡ tr®  cûa guÒng máy cai trΠ Ç‹ bäo vŒ ch‰ Ƕ quân chû .  Nh»ng kÈ xúc phåm ljn nh»ng nguyên t¡c  Çåo lš do Kh°ng Tº Ç¥t ra bÎ nghiêm trÎ
                     Ông thÀy , ông vua hay m¶t lãnh tø cai trÎ m¶t nܧc , không sinh ra , không nuôi nÃng sao công lao l§n ljn th‰ .     ñiŠu Ãy trái t¿ nhiên nên dù ª Trung Hoa và ª ViŒt Nam  xÜa kia Kh°ng Tº  ÇÜ®c th© ª Væn mi‰u , vua chúa th© ª Læng nhÜng cha mË , t° tiên vÅn chi‰m m¶t ch‡ trang tr†ng nhÃt  trong tâm hÒn  ngÜ©i dân và trong ngôi nhà cûa h† .    
                    NgÜ©i ViŒt Nam không th© vua chúa ( læng , m¶ cûa vua, chúa do hoàng t¶c trông nom và th© cúng)  nhÜng låi tôn th© các vÎ anh hùng có công v§i  ÇÃt nܧc nhÜ ñÙc thánh Gióng , bà TrÜng , bà TriŒu  . . .   .   Vua TrÀn nhân Tông không ÇÜ®c ngÜ©i dân th©  kính nhÜ ñÙc TrÀn HÜng ñåo  hay Tܧng Phåm ngÛ Lão , dù dܧi triŠu Çåi cûa ông dân t¶c ta 3 lÀn Çåi th¡ng quân Nguyên .
                  Cùng chiŠu hܧng Ãy , hÍ mang Ön ai ngÜ©i ta tìm cách trä .  ÷n nhÕ thì quà cáp, Ön l§n thì ghi nh§ suÓt Ç©i  .  Nh© Lê Lai liŠu mình cÙu sÓng ,  dù là m¶t ông vua , vua Lê thái T° ch£ng nh»ng suÓt Ç©i ông gi‡ t‰t Lê Lai mà còn truyŠn cho con cháu phäi làm gi‡ ngÜ©i anh hùng Ãy trܧc ngày gi‡ cûa mình , nên có câu 21  Lê Lai  , 22  Lê L®i ( 21 và 22 tháng Tám Âm lÎch ) .  
                  Ngày xÜa nh»ng ngÜ©i  ÇÜ®c cÙu sÓng , ch£ng hån nhÜ ch‰t ÇuÓi ,  thì coi ngÜ©i Çã cÙu mình nhÜ cha mË . H† quan niŒm Çã ÇÜ®c sinh ra lÀn thÙ hai nên mang n¥ng Ön nghïa v§i ngÜ©i cÙu mình : sÓng th©i t‰t , ch‰t th©i gi‡  , ngày tÜ ngày t‰t  Çem lÍ t§i bi‰u , ngày ch‰t  t§i Ç‹ tang  và tØ Çó làm lÍ gi‡  không khác gì ÇÓi v§i cha mË ru¶t .

No comments:

Post a Comment