Nhân ñåo : là lòng thÜÖng ngÜ©i , ÇÓi xº tº t‰, giúp Ç« ngÜ©i hoån nån , không bao gi© hành hå hay làm ngÜ©i khác Çau kh° dù b¢ng l©i nói hay viŒc làm .
" ChÎ ngã em nâng ", " Lá lành Çùm lá rách ", "ThÜÖng ngÜ©i nhÜ th‹ thÜÖng thân " . . . là nh»ng câu ngån ng» nh¡c nhª tình thÜÖng gi»a con ngÜ©i v§i con ngÜ©i tØ xa xÜa truyŠn låi .
NgÜ©i ViŒt th‹ hiŒn lòng nhân Çåo qua viŒc tÜÖng thân, tÜÖng tr® lÅn nhau gi»a nh»ng ngÜ©i cùng hoàn cänh , cùng nghŠ nghiŒp, cùng quê hÜÖng . ñÓi v§i nh»ng ngÜ©i nghèo khó, sa cÖ l« bܧc thì Çói cho æn , khát cho uÓng , không ÇÜ®c coi thÜ©ng , khinh khi vì :
ˆn mày là ai ? - ˆn mày là ta ,
G¥p khi Çói khát thì ra æn mày .
Công viŒc Çó quan tr†ng hÖn cä nh»ng công ÇÙc khác :
Dù xây chín b¿c phù ÇÒ, ( Phù ÇÒ : chùa th© PhÆt)
Không b¢ng làm phúc cÙu cho m¶t ngÜ©i !
CÛng do lòng nhân Çåo mà ngÜ©i ta khinh bÌ , lên án kÈ Ç¶c ác , tàn båo . Trong nh»ng chuyŒn bình dân và c° tích cûa dân t¶c chúng ta kÈ ác luôn luôn phäi ÇŠn t¶i :
- Lš Thông æn ª bÃt nhân v§i Thåch Sanh ch‰t hoá thành b† hung .
- Bà mË ghÈ Ç¶c ác trong truyŒn TÃm Cám cuÓi cùng æn m¡m làm b¢ng thÎt con gái mình .
- LÎch sº ViŒt còn án tích Lê long ñïnh lÃy dao róc mía trên ÇÀu nhà sÜ , TrÀn thû ñ¶ chôn sÓng các tôn thÃt nhà Lš . . . .
VŠ phÜÖng diŒn xã h¶i , tØ xÜa ngÜ©i ta Çã bi‰t lÆp nh»ng qÛy tÜÖng tr® nhÜ làng xã có ru¶ng quä phø , ru¶ng cô nhi là ru¶ng do ngÜ©i trong làng Çóng góp mua Ç‹ cho thuê lÃy tiŠn giúp nh»ng ngÜ©i Çàn bà goá nghèo hay trÈ em mÒ côi ; ru¶ng tr® sÜu lÃy hoa l®i giúp trai tráng hay nh»ng gia Çình nghèo không có tiŠn Çóng thu‰ . (LÜÖng ÇÙc ThiŒp : Xã H¶i ViŒt nam trang 126) .
Sau này có nh»ng viŒn cô nhi , viŒn dÜ«ng lão do nhà chùa hay các bà phܧc d¿ng lên nuôi trÈ mÒ côi ho¥c ngÜ©i già không nÖi nÜÖng t¿a . Bên cånh Çó, h¶i tÜÖng tr®, tÜÖng t‰ cûa các dòng h†, cûa các h¶i Çoàn, nghŠ nghiŒp, ÇÎa phÜÖng luôn luôn tÒn tåi .
Chúng ta thÃy lòng nhân Çåo cûa ngÜ©i ViŒt Çã có và luôn luôn ÇÜ®c nh¡c nhª , ÇŠ cao trܧc khi nh»ng tôn giáo du nhÆp vào ViŒt Nam nhÜ Çåo PhÆt v§i lòng tØ bi , Çåo Kh°ng v§i ch» nhân , Çåo Thiên Chúa v§i lòng bác ái .
ñ†c lÎch sº ViŒt Nam th©i xÜa chúng ta thÃy có rÃt nhiŠu cu¶c chi‰n tranh , tØ chÓng ngoåi xâm cho ljn n¶i chi‰n chÜa bao gi© có nh»ng cu¶c tàn sát t§i vài træm ngàn ngÜ©i , Çó là nh© lòng nhân Çåo . Bên Tàu th©i Chi‰n QuÓc, cách nay mÃy ngàn næm , tܧng Båch Khªi trong m¶t Çêm ra lŒnh gi‰t såch 700.000 hàng binh . Th©i Ãy dân sÓ Trung Hoa nhiŠu l¡m Ƕ mÜÖi triŒu ngÜ©i và nh»ng ngÜ©i bÎ gi‰t toàn là ÇÒng bào cûa ông ta, nh»ng ngÜ©i Trung Hoa ! ThÆt khûng khi‰p, vô nhân Çåo !
NgÜ©i ViŒt s§m bi‰t " LÃy Çåi nghïa th¡ng hung tàn , lÃy trí nhân mà thay cÜ©ng båo " .
Trong cu¶c chi‰n chÓng quân Minh , Bình ñÎnh VÜÖng Lê L®i và tܧng sï cûa ông Çã theo tôn chÌ Çó nên khi kÈ thù ÇÀu hàng , ông cÃp cho h† xe c¶ , lÜÖng th¿c , thuÓc men Ç‹ cùng v§i v® con vŠ nܧc .
MÃy træm næm sau quân xâm lÜ®c nhà Thanh cÛng ÇÜ®c hܪng ân huŒ Ãy do lòng nhân Çåo cûa Hoàng ñ‰ Quang Trung .
Næm 1945 khi Pháp bÎ NhÆt Çánh båi ª ñông DÜÖng cÛng låi ÇÜ®c ngÜ©i ViŒt quên Çi thù hÆn , mª bàn tay che chª nh»ng kÈ sa cÖ thÃt th‰ khi h† trÓn tránh ( HÒi kš NguyÍn Hi‰n Lê trang 233) .
ñ†c ljn Çây ch¡c qúy Ƕc giä cho tôi là ngÜ©i cÓ tình "bóp néo "s¿ thÆt vì trong cu¶c chi‰n m§i Çây cä chøc triŒu ngÜ©i bÎ ch‰t vì bom Çån , ÇÃu tÓ , tù Çày , thû tiêu , tra tÃn . Hàng triŒu ngÜ©i tØ Nam chí B¡c bÕ xác trên rØng , dܧi bi‹n , bao nhiêu ngÜ©i bÕ nhà cºa , thân quy‰n liŠu ch‰t ra Çi . N‡i Çau chÜa dÙt sao nói r¢ng nhân Çåo ?
Câu hÕi này cÀn ÇÜ®c giäi Çáp c¥n kë chúng tôi së có dÎp ÇŠ cÆp ljn . Ÿ Çây chúng tôi chÌ ghi låi r¢ng cÖn ác m¶ng dân t¶c chúng ta träi qua tØ ngoài Çem t§i do s¿ mù quáng và hèn kém cûa nh»ng ngÜ©i cÀm ÇÀu ª cä hai miŠn Nam , B¡c , nhÃt là nh»ng ngÜ©i cÀm ÇÀu guÒng máy cai trÎ ª miŠn B¡c bÎ mê ho¥c bªi chû nghïa ngoåi lai không nghï gì ljn tình máu mû , giÓng nòi .
Nam - B¡c TriŠu Tiên và ñông - Tây ñÙc tÜÖng t¿ nhÜ ViŒt Nam cùng bÎ chia c¡t , cùng bÎ áp l¿c cûa Nga - MÏ nhÜng ngÜ©i ta Çã tránh ÇÜ®c cu¶c tÜÖng tàn . Nܧc ñÙc thÓng nhÃt næm 1989 không tÓn m¶t gi†t máu và trong tÜÖng lai TriŠu Tiên ch¡c ch¡n cÛng nhÜ vÆy .
No comments:
Post a Comment